انواع شرکت ها
بر اساس ماده20 قانون تجارت انواع شرکت های تجاری 7 نوع اند

انواع شرکت های تجاری یا اقسام شرکت های تجاری

انواع شرکت به زبان ساده

شرکت سهامی (مانند شرکت های سهامی خاص و عام)
شرکت با مسئولیت محدود
شرکت تضامنی
شرکت مختلط غیر سهامی
شرکت مختلط سهامی
شرکت نسبی
شرکت تعاونی تولید و مصرف

ما به شما پیشنهاد میکنیم ثبت شرکت خود را با خیالی آسوده به مشاوران و وکلای خانه ثبت بسپارید تا در کمترین زمان و با پایینترین قیمت، بهترین نتیجه را بگیرید.

انواع شرکت های سهامی در قانون تجارت

انواع شرکت ها : شرکت سهامی خاص

یکی از انواع شرکت ها شرکت سهامی خاص است که نوع دیگری از شرکت های تجاری می باشد. برای ثبت شرکت سهامی خاص حداقل تعداد اعضا 3 نفر می باشد. حداقل سرمایه برای ثبت این نوع شرکت به میزان یک میلیون ریال معادل یکصد هزار تومان است. وجود 2 بازرس در شرکت سهامی خاص امری الزامی است. سمت های مدیرعامل ، رئیس هیئت مدیره و نائب رئیس در شرکت سهامی خاص اجباری است. شرکت های عمرانی ، شهرداری که معمولا در مزایدات و مناقصات شرکت می کنند، شرکت سهامی خاص را انتخاب می کنند که در برخی موارد انواع شرکت ها دیگر را نیز انتخاب میکنند. اعتبار هیات مدیره شرکت سهامی خاص 2 سال خورشیدی و بازرسین 1 سال مالی می باشد و پس از انقضاء باید تمدید و یا تعویض شوند (یعنی در کل حداقل 3 عضو و 2 بازرس برای ثبت شرکت سهامی خاص نیاز می باشد)

انواع شرکت ها : شرکت سهامی عام

از دیگر انواع شرکت ها ، شرکت سهامی عام است که شرکتی است که موسسین آن قسمتی از سرمایه شرکت را از طریق فروش سهام به مردم تامین می ‌کنند. به این طریق که موسسین قبلا بیست درصد سرمایه را خودشان تعهد کرده و حداقل سی و پنج درصد مبلغ تعهد شده را در حسابی به ‌نام شرکت در شرف تاسیس در یکی از بانکها سپرده و سپس اظهارنامه‌ای به ضمیمه طرح اساسنامه شرکت و طرح اعلامیه پذیره نویسی سهام به اداره ثبت شرکتها تسلیم می‌نمایند. (ماده ۶ قانون تجارت) . 
به عبارت دیگر شرکت‌هایی که سهام آنها در دست عموم مردم باشد ( 51% سهام به بالا) شرکت سهامی عام گفته می‌شود.
ثبت شرکت سهامی عام کامل ترین نوع شرکت سهامی است و طبیعی است که برای انجام امور مهمه از قبیل استخراج معادن و تجارت با کشورهای خارج و تاسیس کارخانجات و ایجاد سدها و بانک ها تشکیل می شود و سرمایه فردی کفاف آن را نمی دهد.
ثبت شرکت سهامی عام برای جلب سرمایه های مهم ایجاد می شود و لازم است تعداد قابل ملاحظه ای شریک گرد هم جمع شوند که بالطبع تشکیل آن متضمن مراحل مختلفی از قبیل : ثبت شرکت ، تشخیص موسس ، مسئولیت موسسان ، نظارت اولیه بر تاسیس شرکت می باشد.
در این شرکت ها حداقل سرمایه پنچ میلیون ریال، حداقل تعداد سهامداران 5 نفر است و حداقل تعداد اعضا هیئت مدیره 5 نفر و تعداد بازرسین 2 نفر.
بازرسان شرکت سهامی عام باید دارای شرایط مخصوصی باشند و انتخاب آن‌ها از ناحیه کمیسیون مخصوص صورت می‌گیرد.
واریز حداقل 35 درصد از 20 درصد متعهد شده سرمایه به حساب شرکت، ارائه مجوز از سازمان بورس و اوراق بهادار و اینکه سهام شرکت سهامی عام در بورس اوراق بهادار داد و ستد می‌شود، از دیگر شرایط این شرکتهاست.
و در آخر اینکه شرکت می‌تواند اوراق قرضه منتشر کند و سهام خود را برای فروش در بورس اوراق بهادار و بانکها عرضه نماید.

انواع شرکت ها : شرکت با مسئولیت محدود

ثبت شرکت با مسئولیت محدود نوعی دیگر از انواع شرکت ها است که حداقل با 2 شریک قابلیت ثبت دارد.
معمولا افرادی که قصد ثبت شرکت بازرگانی را دارند شرکت مسئولیت محدود را انتخاب می کنند. حداقل سرمایه برای ثبت این نوع شرکت ها یک میلیون ریال در نظر گرفته شده است. مراحل ثبت شرکت با مسئولیت محدود برخلاف نامش اصلا محدود نیست .مدت مسئولیت هیات مدیره در شرکت مسئولیت محدود، نامحدود است مگر اینکه در اساسنامه به ترتیب دیگری در نظر گرفته شده باشد. مسئولیت و ضمانت شرکاء در شرکت با مسئولیت محدود تا سقف میزان سرمایه است. در کشورهای خارجی برای امور بازرگانی و عمومی اکثرا شرکت با مسئولیت محدود ( LTD ) را انتخاب می کنند.
 

انواع شرکت ها : شرکت تضامنی

یکی از پر سابقه ترین شرکت ها در دنیا شرکت تضامنی می باشد . این شرکت در سالهای دور در رم و اروپا رایج بوده است و هم اکنون نیز در نظام حقوقی اکثر کشور ها رایج می باشد و از دیگر انواع شرکت های تجاری محسوب میشود.
در تعریف ثبت شرکت تضامنی در ماده 116 قانون تجارت چنین اشاره شده است:
شرکت تضامنی شرکتی است که تحت اسم مخصوص برای امور تجاری بین دو یا چند نفر با مسئولیت تضامنی تشکیل می شود . در صورت عدم کفایت و بروز مشکل اگر اموال شرکت برای پرداخت دیون شرکت کافی نباشد هر یک از شرکاء مسئول پرداخت تمام کلیه دیون و تعهدات شرکت می باشد و در صورتی که بین شرکاء قرار دادی غیر از این بسته شود از نظر قانون ارزشی نخواهد داشت در صورت وجود بدهی در شرکت طلب کار می تواند طلب خود را از هر کدام از شرکاء مطالبه نماید و البته مطالبه طلب از یکی از شرکاء مانع پیگیری و درخواست طلب از دیگر شرکاء نمی باشد البته شریکی که در چنین موقعی طلب بستانکاران را پرداخته، می تواند به یکی از شرکاء خود مراجعه و سهم زیان آنها را به تناسب سرمایه ای که در شرکت داشته اند وصول نماید.
با توجه به این شرایط، این نوع شرکت از نظر مشتریان دارای اعتبار زیادی می باشد واز سویی در ابتدای ثبت شرکت تضامنی انتخاب شرکاء، نیاز به اعتماد و دقت فراوان دارد و مراحل ثبت شرکت اینگونه شرکتها نیاز به دقت زیاد دارد.

چرا ثبت شرکت نسبی

شرکت نسبی به نوعی هم داراي بعضی از خصوصیات شرکت تضامنی است و هم مسئولیت شدید این نوع شرکت در تضمین کل مطالبات توسط تمام شرکا را ندارد. اما در مجموع غیر از مسئولیت شرکا در قبال طلبکاران، در بقیه موارد این شرکت با شرکت تضامنی تشابه دارند. مسئله اي که در اینجا نمی توان از آن عبور کرد این است که شرکتهاي نسبی و تضامنی با عدم اقبال روبرو هستند. دلیل اصلی آن هم مسئولیت زیاد شرکا، اشکالات منطقی و حقوقی و همچنین محدودیت هاي فراوان ( همچون انحلال شرکت پس از فوت یا محجوریت یکی از شرکا و عدم اجازه انتقال سهم به غیر مگر با اجازه دیگر شرکا) در این گونه شرکت ها می باشد.

انواع شرکت ها : شرکت مختلط غیرسهامی

در این تقسیم بندی شرکت های تجاری از انواع شرکت ها شرکت دیگری نیز وجود دارد به نام شرکت مختلط سهامی که شرکتی است که برای انجام امور تجاری تحت نام مخصوصی بین 1 یا چند نفر شریک ضامن و 1 یا چند نفر شریک با مسئولیت محدود بدون انتشار سهام تشکیل می شود.
شریک ضامن مسئول کلیه قروضی است که ممکن است علاوه بر دارایی شرکت پیدا شود. شریک با مسئولیت محدود کسی است که مسئولیت او فقط تا میزان سرمایه ای است که در شرکت سرمایه گذاری نموده است.
در اسم شرکت باید عبارت شرکت مختلط و حداقل نام یکی از شرکا ضامن قید شود.

 
انواع شرکت ها : شرکت مختلط سهامی

شرکتی است که تحت نام مخصوصی بین یک عده شرکای سهامی و 1 یا چند نفر شریک ضامن تشکیل می شود که این شرکت نیز از انواع شرکت های تجاری می باشد و تابع قانون شرکت سهامی و شریک ضامن تابع قانون شرکت تضامنی است که در ایران زیاد مورد استفاده قرار نمیگیرد.
شرکای سهامی کسانی هستند که سرمایه ی آن ها  به صورت سهام یا قطعات سهام متساوی القیمه درآمده و مسئولیت آن ها تا میزان همان سرمایه ای است که در شرکت دارند. شریک ضامن کسی است که سرمایه ی او به صورت سهام درنیامده و مسئول کلیه ی قروضی است که ممکن است علاوه بر دارایی شرکت پیدا شود.در صورت تعدد شریک ضامن ، مسئولیت آن ها در مقابل طلبکاران و روابط آن ها با یکدیگر تابع مقررات شرکت تضامنی خواهد بود.در اسم شرکت باید عبارت (شرکت مختلط) و لااقل اسم یکی از شرکای ضامن قید شود.مدیریت شرکت مختلط سهامی مخصوص به شریک یا شرکای ضامن است. (ماده ی 164-163-162قانون تجارت)  
شرکت مختلط سهامی حداقل باید از چهار شریک، که حداقل یکی از آن ها شریک ضامن باشد تشکیل شود.

انواع شرکت ها : شرکت نسبی

شرکتی است از انواع شرکت ها که که برای امور تجاری، تحت اسم مخصوص بین دو یا چند نفر تشکیل و مسئولیت هر یک از شرکا به نسبت سرمایه ای است که در شرکت گذاشته است و مسئولیت هریک از شرکاء به میزان سرمایه ی آنها در شرکت است.
بنابر این شرکت نسبی نیز مانند شرکت تضامنی، نام مشخصی داشته و موضوع آن باید مرتبط به امور تجارتی باشد و برای تشکیل آن حداقل وجود دو شریک لازم است.
در شرکت نسبی هر یک از شرکا به نسبت سرمایه ای که در شرکات دارا می باشند، مسئول قروض و تعهدات شرکت هستند. شرکت نسبی مانند شرکت تضامنی است با این تفاوت که اگر تعهدات برای تادیه قروض و تعهدات شرکت کافی نباشد هر یک از شرکا به نسبت سرمایه ای که در شرکت دارند مسئول تادیه قروض شرکت می باشند.
این شرکت توسط دو یا چند نفر تاسیس می شود و هر یک از شرکا به میزان درصد سهم خود در سرمایه شرکت مسئول پرداخت مطالبات هستند. به عنوان مثال اگر شرکتی با دویست میلیون تومان بدهی ورشکسته شود، کسی که چهل درصد سرمایه شرکت را طبق اساسنامه تامین کرده موظف به پرداخت چهل درصد از دویست میلیون تومن بدهی یعنی هشتاد میلیون تومان است.
بنابراین بر خلاف شرکتهاي سهامی و مسئولیت محدود، در این شرکتها هم مثل شرکتهاي تضامنی هر شریک در مقابل کلیه دیون و تعهدات آن مسئولیت دارد. با این تفاوت که در شرکت هاي تضامنی هر شریک مسئول پرداخت تمام مطالبات است ولی در شرکت نسبی هر کس بنا بر درصد مالکیت خود می بایست سهمی از کل بدهی هاي شرکت را بدهد. در این نوع شرکت منافع و سود به نسبت سرمایه سرمایه گذاران تقسیم می شود.

انواع شرکت ها : شرکت تعاونی

نوع دیگری از شرکت‌های تجارتی که سرمایه و ضمانت شرکا در آن تأثیر زیادی ندارد بلکه تعداد شرکا و اکثریت آنها مؤثر است شرکت‌های تعاونی هستند. شرکت تعاونی شرکتی است از انواع شرکتها که با اهداف هفت گانه ی مندرج در قانون بخش تعاونی با قید واژه ی تعاونی تشکیل می شود و جهت تشکیل آن حداقل 7 نفر با تابعیت ایرانی باید حضور داشته باشد. مراحل ثبت شرکت این گونه شرکتها نیاز به اخذ مجوز از اداره تعاون استان مربوطه را نیز دارد.
شرکت‌های تعاونی در یک تقسیم‌بندی کلی به دو دسته‌ی تجاری و غیرتجاری تقسیم می‌شوند: به این معنا که اگر موضوع فعالیت‌شان تجاری باشد، شرکت تعاونی نیز تجاری تلقی می‌شود و بالعکس اگر موضوع فعالیت‌شان غیرتجاری باشد، شرکت تعاونی نیز غیرتجاری تلقی می‌شود. این شرکت‌ها انحصاراً تابع قانون بخش تعاونی هستند و تنها تصفیه هنگام انحلال شرکت تابع مقررات تصفیه در قانون تجارت است.
قانون تعریفی از شرکت‌های تعاونی بیان نکرده است اما در واقع شرکت تعاونی را هنوز هم می‌توان شرکتی تلقی کرد که اشخاص به منظور رفع نیازمندی‌های مشترک و بهبود وضع اقتصادی و اجتماعی خود از طریق خودیاری و کمک متقابل تشکیل می‌دهند.
در قبال احتیاجات روز افزون، افراد ضعیف مخصوصا کشاورزان و کارگران، جز با کمک یکدیگر نمی‌توانند مشکلات بزرگ را حل کنند؛ یک فرد متمول یا توانا شاید بدون کمک دیگران بتواند حوائج خود را برآورده کند ولی بیشتر افرادی که از جنبه‌ی مالی ضعیف‌اند، اگر به یکدیگر کمک نکنند هرگز نمی‌توانند زندگی خوبی داشته باشند. یک نیروی ضعیف در جامعه، ناچیز است و در مقابل احتیاجی که در اثر توسعه‌ی دایره‌ی تمدن هر ساعت اضافه می‌شود، نمی‌تواند وسایل راحتی خود را فراهم کند ولی این نیروها هر قدر ضعیف باشند، اگر متمرکز شوند قدرت بزرگی تشکیل می‌دهند که در سایه‌ی آن، شرکایی که از آن بهره‌مند می‌شوند به هر هدف اقتصادی که مایل باشند خواهند رسید.
شرکت تعاونی شرکتی است که به منظور بهبود وضع اقتصادی شرکا و تأمین حوائج آنها تشکیل می‌شود. بنابراین اگر وضع اقتصادی نامناسب، مخارج بالا، بازار کساد، تأمین حوائج زندگی و پیدا کردن کار دشوار باشد، اشخاصی به منظور بهبود وضع اقتصادی خود شرکتی تشکیل می‌دهند. درنتیجه‌ی تشکیل این شرکت اگر بهای اجناس گران باشد و شرکا به علت نداشتن پول نتوانند احتیاجات سالیانه‌ی خود را یک‌جا خریداری کنند و ناچار باشند مایحتاج خود را روزمره از دست سوم و چهارم به قیمت گران‌تر تهیه کنند، شرکت تعاونی با پول مختصری که هر شریک می‌پردازد و جمع مبالغ دریافتی، اشیای مورد احتیاج شرکا را از دست اول خریداری و به همان قیمت تمام شده یا سود خیلی جزئی به شرکا می‌فروشد. هرگاه کشاورزان و ارباب صنایع نتوانند کالا یا متاع خود را به علت احتیاج به پول در بازار به قیمت خوب بفروشند و ناچار شوند فرآورده‌های خود را روزانه به بهای کمتر یا با فروش سلف به ثمن بخش به دلالان و یا سودپرستان واگذار کنند، شرکتی تشکیل می‌دهند که آن شرکت کالای آنها را در یک محل جمع می‌کند و به قدر احتیاج روزانه به آنها پول می‌دهد. سپس کالای جمع شده را به قیمت خوب و در بازارهای دنیا می‌فروشد، و وجه آن را پس از کسرِ سودِ بسیار نازل به شرکا می‌پردازد. به اشخاص بی‌بضاعت کسی وام نمی‌دهد، و اگر بدهد با شرایط سنگینی خواهد بود. این قبیل اشخاص شرکتی تشکیل می‌دهند و با سرمایه‌ی جزئی که پرداخت می‌کنند اعتبار کافی به دست می‌آورند و هر یک از شرکا اگر احتیاجی داشت با سود ناچیزی از شرکت وام می‌گیرد. در شرکت تعاونی سرمایه و نفوذ اشخاص نقش مهمی ندارد و شرکا هر قدر سرمایه داشته باشند بیش از یک رأی نخواهند داشت و سود هم به نسبت سرمایه تقسیم نمی‌شود. در این شرکت‌ها عمده سرمایه شرکت، فعالیت اشخاص عضو است. در قانون جدید نیز بر کار اعضا تأکید فراوان شده و تنها اشخاص حقیقی و افراد فعال می‌توانند عضو شرکت تعاونی شوند. با وجود این، به‌دلیل تشویق افراد متخصصی که سرمایه ندارند، قانون، دولت و بانک‌ها را موظف کرده تسهیلاتی را در اختیار این افراد که تمایل به تأسیس شرکت تعاونی دارند قرار دهند.

انواع شرکت های تعاونی

تعاونی تولید: شرکت‌های تعاونی تولید شامل تعاونی‌هایی است که در امور مربوط به کشاورزی، دامداری، دامپروری، پرورش و صید ماهی، شیلات، صنعت، معدن، عمران شهری و روستایی و عشایری و نظایر اینها فعالیت می‌کنند. تعاونی‌های تولید در کلیه‌ی اولویت‌ها و حمایت‌های مربوط به تعاونی‌ها حق تقدم دارند. در تعاونی‌های تولید، عضو باید در تعاونی به کار اشتغال داشته باشد.
تعاونی توزیع: شرکت‌های تعاونی توزیع عبارتند از تعاونی‌هایی که نیاز مشاغل تولیدی یا مصرف کنندگان عضو خود را در چارچوب مصالح عمومی و به منظور کاهش هزینه‌ها و قیمت‌ها تأمین می‌کند. تعاونی‌های توزیع مربوط به تأمین کالا و سایر نیازمندی‌های روستاییان و عشایر و کارگران و کارمندان از نظر گرفتن سهمیه‌ی کالا و حمایت‌های دولتی و بانکی و سایر حمایت‌های مربوط به امور تهیه و توزیع اولویت دارند. در تعاونی‌های توزیع، احتیاجی نیست که عضو در تعاونی به کار اشتغال داشته باشد.
در قانون غیر از این دو نوع تعاونی، به تعاونی‌های چند منظوره نیز اشاره شده است و به نظر می‌رسد که منظور مقنن تعاونی‌هایی است که ترکیبی از تولید و توزیع دارند مثلاً شرکت تعاونی که با هدف عمران روستایی خاص و تهیه‌ی آذوقه برای ساکنین همان روستا ایجاد شده است. در چنین شرکتی که عضویت آن برای همه ساکنین روستا آزاد است، داشتن عضو غیرشاغل مجاز است اما هیئت مدیره و مدیرعامل باید از میان اعضای شاغل انتخاب شوند.
شرکت‌های فوق‌الذکر، شرکت‌های تجاری مهمی هستند که در قانون تجارت ایران به آنها اشاره شده است؛ اما در عمل انواع دیگری از شرکت‌ها مانند شرکت‌های جوینت ونچر نیز وجود دارند. در حال حاضر در دنیای تجارت و بازرگانان، به انواع شرکت‌های تجاری هر‌روز افزوده می‌شود که بر حسب موضوع فعالیت‌شان، سرمایه شان، یا ورود دولت در سرمایه‌شان و میزان این ورود، قواعد و قوانین متفاوتی بر آنها بار می‌شود. باید توجه داشت که هر چند این شرکت‌ها باهم تفاوت دارند، اما قالب اصلی و عمده‌ی آنها، در واقع در همان قالب‌هایی که قانون تجارت تهیه کرده است، می‌گنجد. البته فعالان تجاری از قالب شرکت‌های سهامی عام و خاص بیش از قالب‌های دیگر استفاده می‌کنند.

مطالب مرتبط : راهنمای ثبت شرکت

(( مشاورین و وکلای خانه ثبت آماده پاسخگویی به سئوالات شما هستند تا در کمترین زمان و با کمترین هزینه، بهترین خدمات تخصصی ثبتی در زمینه ثبت شرکت را به شما ارائه دهند ))